De vaststellingsovereenkomst is een veelgebruikt juridisch instrument in Nederland, vooral binnen arbeidsrecht en contractuele geschillen.
De afgelopen twee decennia hebben belangrijke ontwikkelingen en trends plaatsgevonden die de toepassing en inhoud van deze overeenkomsten aanzienlijk hebben beïnvloed.
In dit blog bespreken we de belangrijkste veranderingen en wat deze betekenen voor werkgevers, werknemers en andere partijen.
Wat is een vaststellingsovereenkomst?
Een vaststellingsovereenkomst is een schriftelijke overeenkomst waarin partijen afspraken maken om een geschil of onzekerheid te beëindigen of te voorkomen. Het wordt vaak gebruikt bij het beëindigen van een arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden, maar ook in andere juridische conflicten.
Belangrijke Ontwikkelingen van de Laatste 10-20 Jaar
- Toename in gebruik bij arbeidsconflicten
In de afgelopen twee decennia is het gebruik van vaststellingsovereenkomsten sterk toegenomen, vooral bij ontslagzaken. Werkgevers en werknemers kiezen steeds vaker voor deze route om langdurige juridische procedures te vermijden. Dit komt mede door de flexibiliteit en snelheid die een vaststellingsovereenkomst biedt.
- Strengere toetsing door rechters
Rechters zijn kritischer geworden bij het beoordelen van vaststellingsovereenkomsten, vooral als er sprake is van een ongelijkwaardige onderhandelingspositie. Dit heeft geleid tot meer aandacht voor duidelijke en eerlijke afspraken, inclusief het opnemen van bedenktijd voor werknemers.
- Bedenktijd voor werknemers
Sinds de invoering van de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) in 2015 hebben werknemers recht op een bedenktijd van 14 dagen na ondertekening van een vaststellingsovereenkomst. Dit geeft hen de mogelijkheid om juridisch advies in te winnen en voorkomt overhaaste beslissingen.
- Focus op transparantie
Er is steeds meer aandacht gekomen voor transparantie in de inhoud van vaststellingsovereenkomsten. Partijen worden aangemoedigd om heldere afspraken te maken over zaken zoals ontslagvergoedingen, concurrentiebedingen en finale kwijting.
- Digitalisering
De digitalisering heeft ook zijn invloed gehad op vaststellingsovereenkomsten. Het opstellen, uitwisselen en ondertekenen van overeenkomsten gebeurt steeds vaker digitaal, wat het proces versnelt maar ook nieuwe vragen oproept over authenticiteit en beveiliging.
Trends in Vaststellingsovereenkomsten
- Preventieve inzet
Vaststellingsovereenkomsten worden steeds vaker preventief ingezet om conflicten te voorkomen, bijvoorbeeld bij samenwerkingscontracten of zakelijke geschillen.
- Duurzaamheid en sociale verantwoordelijkheid
Er is een groeiende trend om rekening te houden met duurzaamheid en sociale verantwoordelijkheid bij het opstellen van overeenkomsten, vooral binnen grote organisaties.
- Internationale invloed
Met globalisering nemen ook internationale elementen toe in vaststellingsovereenkomsten, zoals afspraken over grensoverschrijdende arbeidsrelaties of geschillenbeslechting.
- Complexere inhoud
De inhoud van vaststellingsovereenkomsten wordt complexer door veranderende wetgeving en specifieke eisen per sector. Dit vraagt om gespecialiseerde juridische kennis bij het opstellen ervan.
De afgelopen 10-20 jaar hebben aanzienlijke veranderingen gebracht in het gebruik en de toepassing van vaststellingsovereenkomsten.
Deze ontwikkelingen benadrukken het belang van zorgvuldig juridisch advies bij het opstellen of beoordelen van dergelijke overeenkomsten.
